Nowy numer 17/2024 Archiwum

Jakie posty obowiązywały w Adwencie?

Adwent przed Soborem Watykańskim II obchodziliśmy nieco inaczej niż dziś. M.in. obowiązywał w nim szereg postów.

Powodem publikacji artykułu, który ukazał się w "Gościu" z 14 grudnia 1930 r., była niewiedza dotycząca zasad postu w okresie Adwentu:

Spowiadają się nieraz ludzie, że w „janwencie“ nie pościli, bo jedli z mięsem we środy i w soboty, albo też, że jedli „z omastą“, to znaczy, że używali tłuszczu zwierzęcego, a więc słoniny lub smalcu jako omasty. Czy dzisiaj obowiązują jeszcze w Adwencie jakieś wyjątkowe posty? Posty inne, większe aniżeli w zwyczajnym czasie? Już nieraz ta sprawa była wyjaśniana, ale jeszcze, mimo wszystkich tłumaczeń, nie jest dla wielu jasna.

Autor tekstu objaśnia zatem, że mamy w Kościele (w 1930 r.) dwa okresy pokuty: Adwent i Wielki Post. Nie jest jednak tak, że w całym okresie pokutnym obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Choć dawniej katolicy byli zobowiązani do takiego umartwienia nie tylko w piątki, ale też środy i soboty, to w latach 30. XX wieku w Adwencie zakaz spożywania mięsa dotyczył już tylko piątków. Wyjątkiem był trzeci tydzień Adwentu, w którym występowały tzw. "suche dni", w kóre obowiązywał post ścisły: były to środa, piątek i sobota. 

Według obecnych przepisów Kościoła można w Adwencie i we środy i w soboty jeść z mięsem tak, jak w każdy inny dzień tygodnia. We wszystkie piątki obowiązuje abstynencja, czyli wstrzymanie się od mięsa tak, jak przez cały rok. W trzecim tygodniu Adwentu przypadają suche dni: w środę, piątek i sobotę — i wtenczas obowiązuje abstynencja i post ścisły. Taka sama abstynencja i post ścisły obowiązują również w wigilję Bożego Narodzenia. Według odwiecznego zwyczaju w ten dzień przekłada się obiad na kolację, która się u nas zwie wieczerzą wigilijną, krótko wiliją, — dlatego można podczas niej jeść do sytości. A więc oprócz postu suchedniowego i wigilijnego w inne dni Adwentu niema ani abstynencji, ani postu — nawet przed Niepokalanem Poczęciem. Dla tego nie trzeba się spowiadać, że się w środy i w soboty adwentowe jadło z mięsem.

A jak wygląda sytuacja ze wstrzemięźliwością od potraw mięsnych w Adwencie współcześnie? Zasadniczo nie różni się od reguł obowiązujących przez większość roku: mięsa odmawiamy sobie we wszystkie dawentowe piątki (o ile w tym dniu nie wypada uroczystość, np Niepokalane Poczęcie). Zwyczajowo rezygnujemy z mięsa również w wigilię, nie jest to jednak wymóg prawny, a wielowiekowy obyczaj.


Historia GN jest tyleż długa co ciekawa. W kolejne „retrowtorki” w serwisie Retro Gość przybliżamy fragmenty tekstów oraz ilustracje, wyłowione z archiwum „Gościa Niedzielnego”. Warto też śledzić profil Retro Gościa na Instagramie!

« 1 »