Mydło i powidło

Jarosław Dudała

|

GN 38/2008

publikacja 24.09.2008 14:34

Już przed wojną reklamowaliśmy radia Philipsa, proszek do prania Persil, obuwie Bata, dzwony z wytwórni Felczyńskich, produkty Knorra, budynie Dr. Oetkera, kostki Maggiego, krem Nivea czy opony Stomil.

Mydło i powidło

Niektóre z dawnych ogłoszeń bawią dziś do łez, np.: „Kawaler, lat 33, fachowiec górniczy, pragnie zapoznać się w celu matrymonialnym z panną, skromną, religijną, posiadająca trochę gotówki”. Albo: „Pogłoskę rozpowszechnioną we wsi o sprawach familijnych pana Okonia, na którą zwróciłem panu Okoniowi uwagę w najlepszej wierze, że go nie obrażę, a z czego pan Okoń czuje się obrażony, odwołuję i pana Okonia przepraszam. M Bielas”. Zabawnie brzmi dziś reklama, w której Jastrzębie Zdrój – znane dziś głównie jako ośrodek górniczy – przedstawiane było kilkadziesiąt lat temu jako „perła uzdrowisk śląskich”. Z innej można się było dowiedzieć, że „nawet bolszewicy przemycają maść Meridiol do Rosji”.

Św. Antoni i mydło
A oto próbki reklamowej poezji: „Do Columbusa wiara po rowery wędruje/ bo wszyscy wiedzą, że się nie orżną/ że tam się najlepiej kupuje!/ Kto nie ma forsy – bo nie bogaty/ niech do pierona nie beczy/ Columbus da mu towar na raty/ a z długu się każdy wyleczy!”. Albo: „Co kupuje cały kraj? Mydło z pralką Kołłontay”. Niektóre reklamy były dość przewrotne: „Ja nie ogłaszam się nigdy, albowiem każdy o tem wie, że... „ – i dalej następowała reklama sklepu chemicznego. Były także niespotykane już dziś ogłoszenia pobożne, np. „Najserdeczniejsze podziękowania składam Najświętszemu Sercu Jezusowemu, Matce Bożej Nieustającej Pomocy i św. Antoniemu za wysłuchaną prośbę. Ofiaruję 3,- zł na chleb św. Antoniego. K.B. Brynów”.

Reklamy ukazywały się w „Gościu” już od pierwszego numeru. Znalazła się w nim reklama – istniejącego do dziś! – „zakładu artystycznego dla sztuki kościelnej”, czyli „Fabryki figur Świętych Pańskich”, należącej do wówczas do Kazimierza Schaefera w Piekarach Śląskich. „Wszelkie zlecenia Czcigodnego Duchowieństwa i Ogółu katolickiego wypełnia się o ile możności szybko, dokładnie i przy dostępnych cenach” – zachęcało ogłoszenie, obok którego wydrukowano reklamę „Kalendarza Marjańskiego” na rok 1924 r., wydanego przez słynną na Śląsku oficynę Karola Miarki w Mikołowie. Wydawnictwo nie bez podstaw zastrzegało, że cena kalendarza wynosi „obecnie” 45 tys. marek polskich. Dwa miesiące później, na skutek szalejącej inflacji, kalendarz kosztował już 120 tys. marek!

Mydło i powidło  



Modlitewniki i piwo
Reklama w „Gościu” promowała produkty z najróżniejszych branż, m.in. lokaty bankowe, nawozy sztuczne, medykamenty, modlitewniki, meble, kursy kierowców, zagraniczne podróże kolejowe, a nawet towary, których reklamy dziś raczej nie znalazłyby się w naszym piśmie, takie jak broń, piwo i papierosy. W 1928 r. przychody z reklam stanowiły blisko 25 proc. budżetu pisma. Był to wielki sukces ówczesnego redaktora naczelnego ks. Alojzego Siemienika, który rozwinął „Gościową” akwizycję ogłoszeń. W bożonarodzeniowym numerze z 1936 r. reklamy zajmowały 4 i pół spośród 20 stron pisma. W okresie komunizmu publikowaliśmy raczej ogłoszenia niż reklamy i to głównie dotyczące pracy dla organistów czy gospodyń na probostwach. Po zmianach 1989 r. reklamy wróciły do „Gościa”. – Charakterystyczną cechą naszych Czytelników jest to, że bardzo uważnie czytają całe pismo, także reklamy – mówi Aneta Mondry z działu marketingu.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.